Da Nhạy Cảm Là Gì? Dấu Hiệu, Nguyên Nhân & Cách Chăm Sóc

Làn da có thể trở nên nhạy cảm bởi nhiều lý do, ở mọi thời điểm trong cuộc đời, từ khi nhỏ cho đến khi lớn tuổi. Chúng xảy ra khi hàng rào chức năng bảo vệ da bị suy yếu, gây nên tình trạng da dễ bị xâm nhập bởi các nhân tố bên ngoài, như vi khuẩn, các chất hóa học, các chất gây dị ứng và các chất khác. Các triệu chứng có thể xuất hiện ở mặt, cơ thể và da đầu, bao gồm các vết mẩn đỏ, vảy và sưng phồng. Chúng có thể bị ngứa mỗi ngày và có thể dẫn đến sự khó chịu cơ thể dữ dội. Trong khi một vài người quen với của tình trạng này, thì số khác lại bị bất ngờ về sự thay đổi thất thường này của da. Làn da nhạy cảm thường phản ứng theo cách không thể đoán trước được và thường xuất hiện ở bất cứ đâu trên cơ thể.

Hiểu về tầm quan trọng của sự phòng thủ tự nhiên của da, và các nhân tố làm chúng yếu đi, để ta có thể đọc được 'những điều mà da muốn nói'. Sự hoạt động theo cách không thể đoán trước được của da nhạy cảm có nghĩa là trong nhiều trường hợp, giải pháp hiệu quả nhất là ngăn ngừa thay vì chữa trị. Do đó, mục đích là kiểm soát và hạn chế đến mức tối đa các nguyên nhân và các yếu tố kích thích làm da trở nên nhạy cảm.

Làn da có một hàng rào bảo vệ tự nhiên, ngăn vi khuẩn và các chất có hại không xâm nhập vào cơ thể đồng thời hạn chế cơ thể khỏi mất nước. Quá trình này giữ cho da khỏe mạnh và đủ độ ẩm, duy trì độ đàn hồi và săn chắc của da.

Tuy nhiên, các nhân tố bên ngoài như khí hậu và các nhân tố bên trong như căng thẳng có thể ảnh hưởng đến quá trình này, làm suy yếu sự phòng thủ tự nhiên của da và làm da trở nên xù xì và khô ráp. Các nhân tố kích thích có thể làm trầm trọng thêm tình trạng của da, khiến da bị viêm.

Để nhận biết làn da nhạy cảm, xem xét:

• Các dấu hiệu có thể nhìn thấy được như ban đỏ (da mẩn đỏ hoặc phát ban), da đóng vảy, sưng phồng hoặc sần sùi.
• Các dấu hiệu cảm giác như da ngứa, căng, sạm hay nhức nhối. 

Các dấu hiệu trên có thể xảy ra ở mặt, môi, tay, cơ thể và da đầu. Cũng có thể được gây ra do các sự thay đổi của cơ thể, hoặc có tính chất tạm thời như mang thai hoặc liên tục diễn ra như quá trình lão hóa. Mặc dù có các điểm tương đồng với da khô, nhưng không phải lúc nào cũng liên quan đến tình trạng này và các triệu chứng cũng không thuyên giảm bằng các giải pháp chăm sóc da khô.

Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng da mà bạn đang mắc phải, tiến hành kiểm tra da có thể giúp ích hoặc lấy lời khuyên từ dược sĩ của bạn. Cần hỏi ý kiến bác sĩ hoặc bác sĩ da liễu để có chẩn đoán bài bản hơn.

Lớp trên cùng của biểu bì là lớp sừng (stratum corneum), tạo thành hàng rào của da ngăn cản với thế giới bên ngoài. Chúng ngăn chặn sự xâm nhập của các vi sinh vật và các chất như chất hóa học và chất gây dị ứng. Chúng cũng hạn chế đến mức tối thiểu sự mất nước giữa biểu bì (TEWL), bảo vệ cơ thể khỏi sự mất nước.

Lớp sừng giống như một bức tường, được xây dựng bằng 'gạch' hay các tế bào của da, cung cấp các lipids biểu bì vững chắc, 'to lớn'- tạo thành một sự cố kết vững chắc và có thể thấm được. Trên bề mặt của chúng là lớp màng hydrolipid, như một lớp axit che phủ bảo vệ. Lớp nhũ tương (hydro) này và chất béo (lipo) có độ pH bằng 5, có tính axit nhẹ: 

• Duy trì sự khỏe mạnh của da và quá trình tróc da chết (hay sự tróc da), là phần rất quan trọng trong việc làm mới làn da.
• Và trung hòa các chất có tính kiềm như xà phòng hay các chất có hoạt tính bề mặt. 

Các enzim của da kích hoạt sự phòng thủ tự nhiên của da. Chúng có nhiệm vụ duy trì hàng rào chức năng quan trọng, điều chỉnh độ ẩm cân bằng và thúc đẩy quá trình tái tạo da. Nếu hoạt động của các enzim bị sụt giảm hoặc kiềm chế, sự phòng thủ của da sẽ bị yếu đi, dẫn đến không những lượng nước mất đi thông qua biểu bì tăng lên mà các chất kích thích còn có thể xâm nhập. Các chất kích thích như là xà phòng có thể làm tình trạng của da yếu đi thông qua tác động kiềm hóa của chúng, làm da không những dễ bị viêm mà còn bị nhiễm trùng do vi khuẩn, vi rút và nấm

• Làn da trẻ sơ sinh mỏng hơn và hàng rào bảo vệ da thì bị hạn chế hơn của người lớn, làm làn da trở nên nhạy cảm hơn đối với các ảnh hưởng của chất hóa học, vật lý và vi khuẩn. Đọc thêm về làn da ở các độ tuổi khác nhau.
• Ngược lại, vì da già đi, toàn bộ các chất cấu thành da, chức năng của màng hydrolipid và các màng axit bảo vệ bị giảm sút, dẫn đến mất cân bằng pH và gia tăng sự mất nước. Điều này có thể dẫn đến việc da bị lão hóa trở nên nhạy cảm với các sản phẩm có tính kiềm cao như xà phòng.
• Mất cân bằng hooc môn, kết quả của sự căng thẳng hay quá trình mang thai, kinh nguyệt, dậy thì hay mãn kinh, có thể làm giảm tính hiệu quả của hàng rào chức năng của da.
• Một số người có thể phải chịu đựng làn da nhạy cảm và kích ứng, cụ thể như những người có làn da khô hay da bị tổn thương, bị bệnh Atopic Dermatitis, mụn và trứng cá đỏ. Các trường hợp trên đều có thể là phản ứng lại với các chất kích thích như nước hoa và chất tạo màu.
• Dị ứng với các loại thức ăn như đường, bơ sữa, chất phụ gia và trứng nhưng không được chẩn đoán và không được điều trị có thể dẫn đến da bị viêm và phát ban. 
• Đổ mồ hôi quá nhiều hoặc thiếu nước cũng có thể làm da bị khô.

• Sự thay đổi thời tiết và theo mùa, và nhiệt độ có thể làm tăng tính nhạy cảm của da. Ở thời tiết lạnh, các tuyến hoạt động bên trong da giảm tiết các chất cần thiết để duy trì màng axit bảo vệ, dẫn tới da bị khô. Máy sưởi và máy điều hòa cũng có thể gây ra tình trạng này. Ở thời tiết nóng, da sản sinh nhiều mồ hôi khiến da bị khô.
• Sử dụng nhiều xà phòng và các chất tẩy rửa với những chất có hoạt tính bề mặt có thể gây tổn thương đáng kể đến bề mặt của da, loại bỏ các lipids bảo vệ da và gây ra sự mất cân bằng độ pH tự nhiên của da.
• Một số các phương pháp điều trị y học như là chữa bệnh bằng tia X và các loại dược phẩm nhất định cũng làm da nhạy cảm tạm thời. Hiện tượng này sẽ hết khi kết thúc điều trị.

Đọc thêm về các nhân tố ảnh hưởng đến làn da.

Vệ sinh cá nhân: tắm quá thường xuyên với nước nóng và cọ xát làn da của họ có thể dẫn đến tình trạng mất các nhân tố dưỡng ẩm tự nhiên và các lipids ở bề mặt. Làm sạch da với các chất hoạt tính bề mặt có thể làm da sạch sẽ nhưng cũng làm da trở nên khô hơn.

Các thay đổi nhỏ trong thói quen tắm có thể giúp tái tạo hàng rào bảo vệ của da như giảm nhiệt độ nước, không tắm vòi sen hoặc ngâm bồn quá lâu (đặc biệt là với nước quá nóng), sử dụng các loại dầu tắm dịu nhè và vỗ nhẹ vào da.

Nghiên cứu gần đây về dinh dưỡng cho biết gia tăng các loại thực phẩm giàu chất ô xi hóa vitamin C và ít tinh bột, chất béo bão hòa có thể giúp da phục hồi. Tuy nhiên cần phải kiểm tra các thức ăn gây dị ứng hoặc không thích hợp với cơ thể. Gặp chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ của bạn nếu bạn nghĩ đây có thể là vấn đề. Uống đủ nước là rất quan trọng, đặc biệt là đối với người lớn tuổi.

Kiểm soát căng thẳng cũng đóng vai trò quan trọng trong việc làm giảm độ nhạy cảm của da. Các phương pháp đã được chứng minh bao gồm tập thể dục thường xuyên và nghỉ ngơi.

Duy trình việc chăm sóc dưỡng ẩm da thường xuyên thì tình trạng da nhạy cảm sẽ thuyên giảm và thậm chí là biến mất. Lưu ý là việc chăm sóc này khác nhau khi áp dụng cho vùng mặt và cơ thể.

• Lựa chọn sản phẩm vệ sinh da hàng ngày
  Nhiều loại sữa rửa hàng ngày rất hiệu quả, làm sạch không những bụi bẩn trên da mà còn lớp màng hydrolipid bảo vệ da. Đối với da khô và nhạy cảm, rất quan trọng để lựa chọn sản phẩm giúp tăng cường hàng rào bảo vệ da và duy trì độ ẩm trên da. Eucerin pH5 Washlotion là một sản phẩm làm sạch cực kì dịu nhẹ, thậm chí thích hợp cho việc tắm thường xuyên. Đối với da mặt nhạy cảm sản phẩm Eucerin DermatoCLEAN giúp làm sạch dịu nhẹ không làm kích ứng da.
• Lựa chọn sản phẩm chăm sóc da hàng ngày.
  Khi lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da dành cho da nhạy cảm, quan trọng là sản phẩm không có các chất gây kích thích da. Sản phẩm cần hoạt động tích cực dưới bề mặt da, khuyến khích quá trình tự tái tạo da và cơ chế bảo vệ tự nhiên trên da. Để làm được điều này, sản phẩm cần phải có các thành phần hoạt tính như Dexpanthenol và Glycerin, cả 2 đều có nguồn gốc tự nhiên và hoạt động để cải thiện độ ẩm trên da. Chúng cũng giúp tái tạo cân bằng pH lý tưởng thông quan các thành phần như pH5 Citrate Buffer.

Trong các thí nghiệm khoa học, 3 thành phần được xác định để kích hoạt và bảo vệ các enzim của da, giúp tái tạo hàng rào chức năng tự nhiên, cải thiện độ ẩm và nâng cao khả năng kháng cự với các chất kích thích. Chúng được tổng hợp trong dòng sản phẩm Eucerin Sensitive Skin, bao gồm dung dịch, kem, dầu và dầu gội dành cho mặt, tay, da cơ thể và da đầu.

• Chăm sóc da tay, mặt
  Chăm sóc da tay, mặt Tay và mặt thường phải tiếp xúc nhiều nhất với các nhân tố bên ngoài và thường xuyên bị cọ xát trong quá trình tẩy rửa. Điều này làm chúng đặc biệt dễ bị khô thậm chí là nẻ nên cần các sản phẩm chăm sóc để bảo vệ và làm mềm làn da. Sản phẩm Eucerin Sensitive Skin cung cấp các lựa chọn làm sạch da dịu nhẹ, duy trì hàng rào bảo vệ tự nhiên của da. 

Sự thay đổi hooc môn trong quá trình mang thai có thể làm da đột nhiên nhạy cảm. Các loại dầu tự nhiên, dịu nhẹ giúp làm giảm tình trạng ngứa ngáy và tình trạng các vết rạn da xảy ra. Các sản phẩm chăm sóc có chứa vitamin E và dầu thực vật chất lượng cao rất giàu chất Linoleic Axit, giúp hàng rào chức năng tự nhiên của da được mạnh hơn và làm tăng độ đàn hồi của da như là sản phẩm Eucerin Natural Caring Oil. 
Khi em bé ra đời, bạn có thể thấy làn da của bé rất dễ bị kích ứng hay thậm chí là nhiễm trùng. Các sản phẩm làm sạch da đặc biệt dịu nhẹ, không có tính kiềm như là Eucerin pH5 Washlotion đã được chứng minh là thích ứng tốt với da. Đọc thêm về làn da ở các độ tuổi khác nhau.

Trong nhiều trường hợp, làn da nhạy cảm trở nên khó chịu thậm chí gây đau, khô, căng và ngứa. Khi tình trạng này xảy ra, sữa tắm có thể làm giảm các triệu chứng này ngay lập tức và bắt đầu làm việc cấp nước tích cực cho da, làm da trở nên mềm mại mượt mà hơn. Sản phẩm Eucerin pH5 Oil Bath có chứa các chất có hoạt tính bề mặt dịu nhẹ, bảo vệ hoạt động của các enzim của da và đã được chứng minh là thích ứng tốt thậm chí với làn da của trẻ sơ sinh.